CONF (update): Interuniversitaire en intermuseale studiedag XIX
Werkgroep XIXGouverneurspaleis/Palais du Gouverneur, Place Saint-Aubin 2, Namen
Uitgesteld, nieuwe datum nog te bepalen
CONF (update): Interuniversitaire en intermuseale studiedag XIX
Werkgroep XIXNa een ritmeonderbreking te wijten aan de Covid-pandemie vindt op vrijdag 14 januari 2022 de jaarlijkse studiedag van de Werkgroep XIX opnieuw plaats. Ditmaal treffen we elkaar in Namen. We ontvangen u graag vanaf 10u00 in het prachtige Gouverneurspaleis (Saint-Aubinplein 2), dat slechts zelden zijn deuren voor publiek opende. Onder het motto 'XIX déconfiné' trekken we niet alleen voor het eerst de taalgrens over voor onze studiedag, we geven eveneens een platform aan twee Franstalige collega's. Het voormiddagprogramma bestaat daarmee uit vier prikkelende lezingen, waarvan twee in het Nederlands, twee in het Frans. Na een gezamenlijke lunch volgt een bezoek aan de voortreffelijke tentoonstelling Dans les yeux de Van Gogh in het Ropsmuseum.
Bovenstaand vindt u het volledige programma terug, alsook de praktische modaliteiten voor de inschrijving.
Om de kosten van de organisatie te dekken, zijn wij verplicht een bijdrage van € 30 per persoon aan te rekenen. Locatie, koffieonthaal, middagmaal en tentoonstellingsbezoek zijn daarin inbegrepen.
U kan zich inschrijven via werkgroepXIX@gmail.com.
Graag bij inschrijving ook meteen opgeven voor welk gerecht u kiest voor de lunch:
a. Le vol au vent « maison », riz
b. L’onglet de bœuf échalotes et vin rouge, pommes frites
c. Le filet de sandre, salsa de légumes, beurre blanc, pommes « nature »
d. Assiette de légumes chauds du marché et son féculent (végétarien)
Alle geïnteresseerden zijn van harte welkom. Inschrijven kan tot en met donderdag 23 december.
The long nineteenth and early twentieth century is often considered a period of socially widening collecting practices. Besides the boom of public museums, the general understanding of nineteenth- and early twentieth-century collecting is dominated by the rise of the bourgeois collectioneur as new social type. Within the broader historiography much attention has been paid to the new industrial tycoons and businessmen, as well as the (higher) middling sort of collectors, all eager to tap into a growing ‘collection mania’. Less well studied for this period, however, remain the blue-blooded collectors or collectioneurs nobles. This comes as quite a surprise since the practice of collecting itself has deep and long running roots, intimately tied to endeavours of early-modern royal houses and noblemen, amassing Wunderkammern full of Fine and Decorative Arts, precious manuscripts and books, naturalia, and myriad other collectables. While some, less fortunate noblemen, were forced to sell their prized family collections during the age of political, industrial, and cultural revolutions, others retained their titles and fortunes, and continued to collect for economic reasons (as investment), or for reasons tied to their specific, albeit changing, social and cultural status in modern societies.
In spite of the recent upsurge in books and articles on collectors and collecting practices in Belgium and the Netherlands, research on this blue blood collecting in the Low Countries after 1750 remains thin on the ground. Who were these highborn collectors? What did they collect? And why? In this special issue we aim to draw a detailed portrait of these collectioneurs nobles, their changing social profile, and their motivations. How different were their motives and aims from their emerging bourgeois counterparts? What were the norms and values that fuelled aristocratic collecting? Did they, for instance, pay more attention to noble pedigree and patina in the selection of objects? And in what way were older, Humanist and Enlightenment values carried over in modern times with these collectors? Tying in with a recent strand, we also want to pay attention to the links between gender and collecting. To what extent were the collection profile and practices of noble ladies and lords different? We also aim to shed more light on the presentation, musealisation, and afterlife of these noble collections. To what extent became noble collections more accessible for a wider public in the nineteenth and early twentieth century, and how were they received by noble, bourgeois or lower class visitors? How were these aristocratic ensembles eventually integrated into public museums? Last but not least, we also try to identify local, regional or even national differences between well-bred collectors in Belgium and the Netherlands, in the industrial cities and in the countryside, and so on.
We aim to provide some answers to these questions by sampling the latest research on noble collectors and collections in the Low Countries. The special issue will be published in Virtus: Journal of Nobility Studies. [WoS A1- journal] Abstracts – ca. 350 words, including a short bio-sketch – should be send to gerrit.verhoeven [at] uantwerpen.be before 1 February 2022. Full chapters (5000 words, including footnotes) should be submitted in the same way before 1 October 2022.
Guest editors of the special issue:
Ulrike Müller (Researcher at Museum Mayer van den Bergh & PD UAntwerpen)
Ilja Van Damme (Professor in history UAntwerpen)
Gerrit Verhoeven (Professor in cultural heritage and history UAntwerpen & Researcher/Archivist at the Royal Museums of Art and History)
Op vrijdag 14 januari 2022 vindt de jaarlijkse studiedag van de Werkgroep XIX plaats. We trekken voor deze editie naar Namen, waar onder meer een geleid bezoek aan de tentoonstelling Dans les yeux de Van Gogh in het Ropsmuseum op het programma staat. Meer details over de verdere invulling van deze studiedag en informatie over de inschrijving zullen snel volgen.
Selected speakers will be contacted in January 2022.
Deze expertise-uitwisseling kan zich op verschillende domeinen situeren, zoals:
- het delen van kennis m.b.t. onderzoeksbronnen
- het uitwisselen van onderzoeksresultaten en contacten
- advies bieden bij het voorbereiden van publicaties (bijv. oeuvrecatalogi)
- publieke instellingen assisteren bij het voorbereiden van tentoonstellingen
Tot de activiteiten behoren ook het organiseren van/deelnemen aan: voordrachten, studie- en werkvergaderingen, rondleidingen, tentoonstellingen, …
Internationaal congres Cultures of Belgian Space - Cultures de l'Espace belge (1850-1924)
15 - 16 October
Kasteel D'Ursel (Hingene) & Emile Verhaerenmuseum (Puurs-Sint-Amands)
Organ.: KU Leuven i.s.m. UGent & ULB, en met de steun van FWO, FNRS & lokale partners
Keynote: Patrick McGuinness (St Anne's College, Oxford, UK)
Programma hier.
FRIABLE. Valorisation and Preservation of friable medium on paper. Case Study on the collection of the Royal Museums of Fine Arts of Belgium (RMFAB) is een vierjarig netwerkproject van het programma BRAIN-be 2.0 (Federaal Wetenschapsbeleid – Belspo). Het project heeft tot doel de kwetsbaarheid te bestuderen van moderne werken op papier gemaakt met poedervormige materialen (pastel, houtskool en krijt), een protocol uit te werken om de instandhouding ervan te garanderen en professionals op te leiden voor een betere preventieve conservering van dit soort werken. Het project steunt op een holistische benadering, waarbij kennis uit de (technische) kunstgeschiedenis, conservering en ingenieurswezen worden samengebracht voor een beter begrip van de toestand van een nationale collectie en een efficiënter riskmanagement. Het uitgangspunt van het project is tweeledig: 1) in het algemeen, de uitdagingen van preventieve conservering in verband met de kwetsbaarheid van poedervormige materialen die bij het creëren van kunstwerken worden gebruikt, en 2) meer specifiek, de dagelijkse uitdagingen bij het beheer en de conservering van het grote aantal van zulke kunstwerken uit de collectie moderne kunst op papier van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België – KMSKB (tekeningen, pastellen, aquarellen, etsen, foto’s gemaakt sinds ongeveer 1800). De KMSKB treden op als coördinator. De Katholieke Universiteit Leuven, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, de Ecole nationale supérieure des arts visuels (La Cambre) en het Rijksmuseum Amsterdam zijn onze partners. In het kader van het project FRIABLE werft de KU Leuven ook een doctoraatsstudent(e) aan. Het project wordt opgevolgd door een wetenschappelijk comité van internationale deskundigen.
Als lid van de wetenschappelijke staf van de KMSKB zal u met name worden betrokken bij de uitvoering van de Workpackages 3. Corpus selection and Cataloguing, 6. Establishment of a methodology for Risk Assessment of Collections of Modern Friable Media, 7. Scientific and public output/ outreach en 8. Valorisation, dissemination, exploitation of results van het FRIABLE-project. In het kader van uw rol van wetenschappelijk medewerker/medewerkster bent u ook medeverantwoordelijk voor de projectrapporten aan de POD Wetenschapsbeleid en werkt u nauw samen met de andere projectteamleden.
De voorgestelde functie is bedoeld ter versterking van het team met betrekking tot de studie en documentatie van de werken in het corpus, de totstandbrenging van verschillende instrumenten, de verspreiding van kennis en onderzoeksresultaten alsook de algemene organisatie van het project.
De belangrijkste taken zijn:
• De (technische) beschrijving, studie en documentatie van de werken op papier en van hun geschiedenis wat betreft de algemene corpus van het onderzoeksproject
• De digitale registratie van de onderzoeksgegevens (beheer databank collectie/project)
• Synthetiseren van de gegevens en onderzoeksresultaten en deelnemen aan het opstellen van wetenschappelijke en vulgariserende teksten
• Hulp bij de voorbereiding van de verschillende workpackages
• Hulp bij het opstellen van conditierapporten
• Hulp bij het samenstellen van synthese-instrumenten betreffende schade en risico’s, terminologie, ...
• Actieve deelname aan de communicatie over het project in elke gewenste vorm (colloquium, verslagen, notulen van vergaderingen, publicatie van informatieve teksten, focustentoonstelling, website …)
Voor meer informatie: zie gedetailleerde vacature op de website van de KMSKB
Deadline voor kandidaturen: 15 september 2021
Online tentoonstellingen Franse en andere Europese musea
Initiatieven van verschillende musea
Online
België heeft zijn grenzen geopend. Voor een tentoonstellingsbezoek in Frankrijk moeten we echter nog even geduld uitoefenen. In afwachting van een heropening van de Franse musea voorzien halverwege mei, hierbij alvast twee tentoonstellingen die online te bezoeken zijn:
- Les Sculpteurs du travail (Musée Camille Claudel, Nogent-sur-Seine, wordt verlengd tot einde van de zomer 2021): Musee Camille Claude en visite virtuelle 360° (visite-virtuelle360.fr)
- Un duel romantique, Le Giaour de Lord Byron par Delacroix (Musée national Eugène Delaxroix, Parijs, 16 december 2020 - 23 augustus 2021): Présentation de l'exposition "Un duel romantique, Le Giaour de Lord Byron par Delacroix " - Musée Delacroix (musee-delacroix.fr)
Ook enkele exposities die amper of helemaal niet toegankelijk waren voor (fysieke) bezoekers, leven online verder:
- Léon Spilliaert (1881-1946). Lumière et solitude (Musée d'Orsay, Parijs, 13 oktober 2020 - 10 januari 2021): Musée d'Orsay: Léon Spilliaert (1881-1946). Lumière et solitude (musee-orsay.fr)
- Aubrey Beardsley (1872-1898) (Musée d'Orsay, Parijs, 13 oktober 2020 - 10 januari 2021): Musée d'Orsay: Aubrey Beardsley (1872-1898) (musee-orsay.fr)
- François Auguste Biard. Peintre voyageur (Musée Victor Hugo, Parijs, 5 november 2020 - 11 april 2021): Visite en ligne - Exposition François -Auguste Biard] (betalend, digitaal ticket: 5 euro)
Verder ook nog digitaal te bezoeken:
- Dekadenz und dunkle Träume. Der belgische Symbolismus (Alte Nationalgalerie, Berlijn, 18 september 2020 - 17 januari 2021): Alte Nationalgalerie - Dekadenz und dunkle Träume. Der belgische Symbolismus (smb.museum)
- Canova | Thorvaldsen. La nascita della scultura moderna (Gallerie d'Italia, Milaan, 25 oktober 2019 - 28 juni 2020): Virtual tour Canova Thorvaldsen_IT (gallerieditalia.com)
CFP: Veerkracht! Wegen uit de crisis, 1780-1940
Congres Werkgroep De Moderne Tijd
Amsterdam, vrijdag 3 december 2021
Deadline papervoorstellen: 15 mei 2021
Keynote-spreker: Prof. dr. Beatrice de Graaf
Anton Muttenthaler, Hans Welgemoed (Amsterdam, Rijksmuseum) |
De coronapandemie heeft ons lange tijd in de greep gehouden, maar langzaam lijkt er zicht op verbetering en misschien zelfs een einde van de crisis. Het ‘nieuwe normaal’ heeft een groot beroep gedaan op onze mentale en fysieke veerkracht. Veerkracht omvat het vermogen om terug te buigen, te weerstaan en te herstellen en kan zowel op het individuele als collectieve niveau betrekking hebben: niet alleen een persoon, maar ook een samenleving kan veerkrachtig zijn. Het begrip is niet nieuw, maar circuleerde al in de negentiende eeuw. Tijdens de choleracrisis van 1832 was het zelfs trending topic: de kranten stonden bol van de oproepen om veerkracht te tonen. Men kon zelfs poeder kopen dat de veerkracht zou verhogen.
Veerkracht is al decennialang een sleutelbegrip binnen academische kringen (resilience), en wordt vanuit meerdere disciplines bestudeerd: de economie, de culturele studies, de sociale wetenschappen, de politicologie enzovoort. Ook in de geschiedwetenschap staat het thema de laatste tijd volop in de belangstelling. Of het nu gaat om de omgang met rampspoed, het standhouden van politieke instituties in revolutietijd of het aanpakken van economische crises in het verleden: verschillende grote onderzoeksprojecten hebben recent aandacht besteed aan het onderwerp veerkracht.
Met dit congres onderzoeken we hoe veerkracht tot uiting kwam in Nederland en Vlaanderen in de periode 1780-1940 vanuit een multidisciplinair perspectief. We kijken daarbij zowel naar collectieve als individuele veerkracht. Welke routes bewandelden overheden om uit een crisis te geraken? Welk herstellend vermogen lieten godsdienstige, politieke en culturele gemeenschappen zien na ontwrichtende gebeurtenissen? En op het individuele niveau: hoe toonden burgers veerkracht? Hoe gaven dichters, musici en schilders uiting aan mentale weerbaarheid? Waar putten ze hoop en inspiratie uit en hoe visualiseerden zij de nieuwe toekomst, na de crisis?
Door meerdere subthema’s centraal te stellen, willen we de aandacht vestigen op de verschillende exit-strategieën die gebruikt werden om crises in het verleden te overwinnen. Daarbij houden we oog voor de complexiteit van een begrip als veerkracht. Wat is bijvoorbeeld de relatie met kwetsbaarheid? Op het eerste gezicht lijken beide begrippen twee kanten van dezelfde medaille te zijn. Maar veronderstelt veerkracht altijd een voorafgaande periode van neergang en tegenslag?
Subthema’s die in de bijdragen mogelijk aan bod kunnen komen zijn:
- De verbeelding en uiting van veerkracht (literatuur, muziek, schilderkunst)
- De persoonlijke uitweg uit crises (veerkracht in egodocumenten)
- Economische veerkracht (omgang met economische neergang en verval)
- Veerkracht en religie (nieuwe geloofsbewegingen, Réveil, religie als troost/inspiratie)
- Veerkracht en politiek (omgang met revolutie/machtsverlies, institutionele veerkracht)
- Veerkracht en ziekte (fysieke weerstand, bestrijding epidemieën)
- Veerkracht en wetenschappelijke kennis (vooruitgangsdenken, techniek)
- Beleid, bestuur en recht rondom rampen (crisismanagement, rampenbestrijding)
- Veerkracht en sociabiliteit (onderwijs, heropvoeding, maakbaarheidsidealen)
Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden kunnen een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving indienen vóór 15 mei 2021. Zo snel mogelijk daarna wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan Lotte Jensen (l.jensen@let.ru.nl), die ook informatie kan geven over het congres.