Erfgoed Challenge 2022, stem voor en verspreid de Meunierkandidatuur
Monument voor de arbeid
Aan het Brusselse Kanaal in Laken, staat het imposante Monument voor de arbeid. De beelden van Constantin Meunier, gehouwen in steen en gegoten in brons, zijn gemaakt om de tijd te doorstaan en het weer te trotseren. Ze hebben echter fragielere pendanten die, verscholen in depotruimtes van het Meuniermuseum in Elsene, aan de blikken van de toeschouwers onttrokken zijn. Het zijn de gipsen modellen die, na het plotse overlijden van de kunstenaar in 1905, in zijn atelier achterbleven. Dat ze een eeuw lang niet werden tentoongesteld, kan worden verklaard door de beperkte waardering van gipsen beelden in de 20ste eeuw. Vaak onterecht aanzien als kopieën, zijn de sculpturen in dit ‘minderwaardige’ materiaal echter de meest directe getuigen van het genie van de meester. Het zijn de rechtstreekse afgietsels van (vernietigde) was- of kleimodellen waar de kunstenaar vaak maanden- of jarenlang op heeft gezwoegd. Gipsen laten dan ook toe de kleinste details en de bezieling die de kunstenaar zijn model meegaf af te lezen. In een volgende stap van het creatieproces, zijn het ook de gipsen die worden gebruikt om mallen voor het bronsgieten aan te maken. Ze zijn dus niet alleen een oorspronkelijk (en vaak uniek) artistiek product met uitermate hoge esthetische kwaliteiten, het zijn ook sleutelstukken in een complex productieproces om exemplaren in andere materialen te bekomen. Internationaal, in de meest prestigieuze en toonaangevende musea, zien we deze stukken dan ook steeds meer met overtuiging duistere depotruimtes verlaten en prominente plekken in museumzalen innemen.
In beweging
Deze beweging is echter vaak niet zomaar mogelijk. Gipsen hebben er veelal een bewogen geschiedenis op zitten. Ze zijn nauwelijks bestand tegen fysieke schokken. Bovendien zijn ze corrosiegevoelig: bij bewaring op een plek met een hoge vochtigheidsgraad kunnen de ijzeren structuren in het gips gaan roesten, wat het plaaster vervolgens doet barsten en uiteindelijk doet uiteenvallen. Dat alteratieproces is ook merkbaar in de gipsen van het Monument voor de Arbeid. Het vraagt doorgedreven onderzoek, stabiliserende ingrepen en vrij ingrijpende restauraties om het tij te keren. Daarom hebben we uw stem nodig.
