CFP: Studiedag Historisch Interieur en Design

Op 11 maart 2026 vindt in Gent de Studiedag Historisch Interieur en Design plaats. Deze dag staat in het teken van de geschiedenis en theorie van historische interieurs en design in België en Nederland/de Lage Landen. Wij nodigen onderzoekers uit de academische wereld, musea en erfgoedsector uit om een voorstel in te dienen.

Deadline: 1 november 2025

Meer informatie: https://lnkd.in/d9RseGDA

Le 11 mars 2026 se tiendra à Gand la Journée d’étude sur les intérieurs historiques et le design. Elle sera consacrée à l’histoire et à la théorie des intérieurs historiques et du design en Belgique et aux Pays-Bas/dans les Pays-Bas méridionaux. Nous invitons les chercheur·euses du milieu académique ainsi que les professionnel·les des musées et du patrimoine à soumettre une proposition.

Date limite : 1er novembre 2025

Plus d'information : https://lnkd.in/d9RseGDA

CFP: Feest! Jubilea en herdenkingen in de lage landen, 1780-1940

Feest! Jubilea en herdenkingen in de lage landen, 1780-1940 
Jaarcongres De Moderne Tijd, 20 maart 2026 

Locatie: Amsterdam (precieze locatie wordt later bekend gemaakt)

De werkgroep De Moderne Tijd bestaat in 2026 vijftig jaar. In 1976 werd de Werkgroep De Negentiende Eeuw opgericht en in 2017 breidde ze haar activiteiten uit tot het bredere tijdvak waar ook de late achttiende en vroege twintigste eeuw onder vallen. 

Het vijftigjarig bestaan is reden voor een jubileumcongres met als thema Feest! Jubilea en herdenkingen, 1780-1940. Feesten, jubilea en herdenkingen vormen namelijk een rode draad in de Nederlandse en Belgische geschiedenis. In het revolutietijdvak waren feesten hét middel om politieke groepen te mobiliseren. Revolutionairen dansten rond de vrijheidsboom, Oranjegezinden ontwierpen hun eigen vrijheidssymboliek. In de lange negentiende eeuw werden jubilea onder meer aangegrepen om de trots van de natie te vieren. Denk aan de grootse Coster-herdenkingen in Haarlem in 1823 of de Brielsche feesten in 1872, waarbij de slag om Den Briel werd herdacht. In België werd vanaf 1890 de onafhankelijkheid gevierd op de dag dat koning Leopold I in 1831 zijn eed aflegde. Ook sterf- en geboortedata van schrijvers, onder wie Vondel, Rembrandt, Conscience en Tollens gaven aanleiding tot feesten. 

Zulke feesten werkten even verbindend als polariserend. Ze werden gebruikt om de eigen groepsidentiteit te versterken en andere uit te sluiten. In dit jaarcongres van Werkgroep de Moderne Tijd van 2026 willen we de feestcultuur in de lage landen, inclusief de koloniën in oost en west, in al haar verschijningsvormen onderzoeken. Wat werd er gevierd, door wie, hoe en waarom?

Mogelijke subthema’s 

• Vergeten en herinneren: wat werd er niet gevierd? 
• De verbeelding van feesten in literatuur, muziek, optochten, schilderkunst, beeldende kunst 
• Politieke feesten 
• Vredesfeesten, oorlogsherdenkingen 
• Volksfeesten in de stad en op het platteland, reguliere feestdagen 
• Feest in de familiekring 
• Feest en consumptiecultuur: feestkledij, voedsel en drank
• Grensoverstijgende, internationale feesten 

Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden roepen we op een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving van uzelf in te dienen voor 1 oktober 2025. Zo snel mogelijk daarna wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan Lotte Jensen (lotte.jensen@ru.nl)

EXH: Constantin Meunier, de genese van een beeld (Namen, Félicien Ropsmuseum, van 12 april tot 7 september 2025)

Constantin Meunier, de genese van een beeld

Tentoonstelling in het Félicien Ropsmuseum (Namen) van 12 april tot 7 september 2025.

Constantin Meunier (1831-1905) is een sleutelfiguur in het sociaalrealisme. Hij geniet groot aanzien als schilder-beeldhouwer en drukte zijn stempel op de kunstgeschiedenis door de arbeider zichtbaarheid te geven en de esthetiek van de arbeid te vieren. 

Door middel van een selectie gravures, tekeningen, schilderijen en sculpturen verkent de tentoonstelling een nog weinig bekend facet van de kunstenaar: zijn betrokkenheid bij de prentkunst. Terwijl hij bleef beeldhouwen en schilderen, illustreerde Meunier romans en speelde hij een belangrijke rol in de artistieke opleving van zijn tijd. Illustere kunstenaars zoals Auguste Danse, Karl Meunier en Maximilien Luce zetten zijn werk om in prenten en droegen zo bij tot de internationale reputatie van Meuniers revolutionaire beeldtaal.

Voor praktische info: https://www.museerops.be/meunier

CONF: (𝗥𝗲)𝘀𝗲𝗮𝗿𝗰𝗵𝗶𝗻𝗴 𝗖𝗼𝗻𝗻𝗲𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻𝘀: 𝗔𝗿𝘁𝗶𝘀𝘁𝘀’ 𝗜𝗻𝘁𝗲𝗿𝗻𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻𝗮𝗹 𝗦𝗼𝗰𝗶𝗮𝗹 𝗡𝗲𝘁𝘄𝗼𝗿𝗸𝘀, 𝟭𝟳𝟱𝟬–𝟭𝟵𝟭𝟰

 

30 September and 1 October 2025

Academia Belgica, Rome, Italy

On 30 September and 1 October 2025, the Museums of Bruges (Musea Brugge) and the Academia Belgica will host the conference “(Re)searching connections: Artists’ international social networks, 1750–1914.” This two-day event presents recent and ongoing research into the social networks of artists who lived, studied, and worked abroad during the long nineteenth century. Our aim is to deepen the understanding of the transnational connections that “make” art history.

The program is the result of a peer-reviewed selection following an open call for papers, and brings together insights from international scholars, spanning a broad chronological and geographical scope, while connecting art history, sociology, and digital humanities. Keynote lectures will be delivered by Giovanna Capitelli (Università Roma Tre), Giovanna Ceserani (Stanford University) and France Nerlich (Musée d’Orsay). Registration is now open.

💬 The main conference language is English, with some presentations in French.

🎟️ Participation is free of charge, but registration is required by 20 September 2025.

🔗 Please visit the conference website for details and to register.

TENT: Salonkoorts. Driejaarlijkse Kunsttentoonstellingen te Brussel, Antwerpen en Gent (1814-1914)

 

Salonkoorts. Driejaarlijkse Kunsttentoonstellingen te Brussel, Antwerpen en Gent (1814-1914)

In de negentiende eeuw werden openbare kunsttentoonstellingen onmisbaar voor kunstenaars die hun werk wilden tonen, verkopen en erkenning zoeken. Naast de beroemde Parijse Salon en de Londense Summer Exhibition ontwikkelde zich ook een bloeiende tentoonstellingscultuur in België. Vanaf 1814 organiseerden Brussel, Antwerpen en Gent beurtelings de nationale Salons – grootschalige kunstevenementen die uitgroeiden tot vaste waarden in het culturele leven van het jonge koninkrijk. 

Salonkoorts brengt deze bruisende kunstwereld opnieuw tot leven. Aan de hand van uniek archiefmateriaal (van affiches tot medailles), historische reproducties zoals lithografieën en heliogravures die op grote schaal werden geproduceerd alsook originele kunstwerken van onder anderen Gilles-Lambert Godecharle, Hélène Cornette, Eugène Verboeckhoven en Jan van Beers, toont deze expositie hoe de Salons het culturele landschap mee vormgaven en hun stempel drukten op kunst, publiek en samenleving. 

De tentoonstelling sluit aan bij het doctoraatsonderzoek aan de Universiteit Gent en de KU Leuven, uitgevoerd door Malika M’rani Alaoui onder begeleiding van professoren Marjan Sterckx en Tom Verschaffel, dat in 2025 wordt verdedigd. 

Met de steun van de Boekentoren Universiteitsbibliotheek Gent, Universiteit Gent, het Valorisatiefonds faculteit Letteren en Wijsbegeerte UGent en de onderzoekswerkgroep ThIS. 

In samenwerking met STAM Gent en het Letterenhuis Antwerpen.

• Wanneer: 24 april tot 5 juli 2025
• Waar: Rozier 1, 9000 Gent
• Openingsuren: do-za, 14.00-18.00. Gesloten op 29, 30, 31 mei

Meer informatie...

CONF: ESNA Winter Seminar 'Herontdekkingen en Hoogtepunten: De negentiende eeuw in aanwinsten 2020-2024 '

Herontdekkingen en Hoogtepunten: De negentiende eeuw in aanwinsten 2020-2024 

Op vrijdag 31 januari 2025 organiseert ESNA in samenwerking met het RKD het jaarlijkse ESNA Winter Seminar. Dit jaar staat het seminar in het teken van een kritische evaluatie en viering van de aankopen van negentiende-eeuwse kunst in Nederland en België in de afgelopen vijf jaar. De centrale vraag: wat vertellen deze aankopen ons over de prioriteiten en ambities van musea?

Een turbulente vijf jaar 

De periode 2020-2024 was op zijn zachtst gezegd bewogen voor de museum- en erfgoedsector. Naast de coronapandemie, die leidde tot langdurige sluitingen en sterk teruglopende inkomsten, ontstond er ook een hernieuwde focus op maatschappelijke thema’s zoals diversiteit en duurzaamheid. Deze ontwikkelingen boden musea de kans om hun collecties en beleid te vernieuwen en daarmee hun maatschappelijke relevantie te vergroten. Toch hebben musea in deze uitdagende periode indrukwekkende resultaten geboekt. In Nederland werden meer dan 500 negentiende-eeuwse werken toegevoegd aan de Collectie Nederland. Dit succes was mogelijk dankzij creatieve financieringsstrategieën, de inzet van private verzamelaars en fondsen zoals de Vereniging Rembrandt, en intensieve samenwerkingen tussen instellingen.

De afgelopen jaren zijn ook gekenmerkt door belangrijke nieuwe prioriteiten. Inclusiviteit werd daarbij een belangrijke pijler, met een groeiende zichtbaarheid voor vrouwelijke kunstenaars zoals Suze Robertson en Thérèse Schwartze, evenals makers uit minderheidsgroepen die vaak over het hoofd werden gezien in de kunstgeschiedenis. Tegelijkertijd zagen we een toename van interesse in minder conventionele kunstvormen, zoals borduurlappen en objecten met een sociale geschiedenis.

Internationale verwervingen bieden ook mogelijkheden om de collectie verder te verrijken. Aankopen van kunstenaars zoals Edouard Vuillard, Marie d'Orleans, Bertha Wegmann en Thomas Rowlandson laten zien dat er buiten de grenzen veel te ontdekken valt. 

Wat vertellen de aankopen ons?

Terwijl gevestigde namen zoals Van Gogh – waarvan maar liefst vier werken werden verworven – en Willem Roelofs – goed voor zo’n tien nieuwe werken – hun plek behouden, laten de acquisities ook een groeiende interesse zien in minder bekende kunstenaars en thematieken. Een opvallend voorbeeld is de hernieuwde aandacht voor Suze Robertson, van wie meerdere werken zijn aangekocht door verschillende instellingen. Deze groeiende interesse lijkt direct verband te houden met de overzichtstentoonstelling in Panorama Mesdag in 2022-2023, wat illustreert hoe tentoonstellingen de acquisitiestrategie van musea kunnen sturen.

Het Winter Seminar 2025 biedt een platform om deze ontwikkelingen te analyseren. Conservatoren presenteren vijf spraakmakende aankopen en bespreken hun belang binnen het bredere veld. Tijdens een afsluitend rondetafelgesprek reflecteren vakgenoten op vragen als:

• Hoe verhouden de aankopen zich tot bredere maatschappelijke en museale trends?
• Zijn de aankopen representatief voor een verrijkte en diverse negentiende eeuw?
• Welke thema’s en makers blijven onderbelicht, en hoe kunnen musea deze lacunes in de toekomst aanpakken?

Programma en praktische informatie

• Datum: Vrijdag 31 januari 2025
• Tijd: 13.30 – 17.45 uur
• Locatie: RKD, Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag
• Programma: Vijf presentaties, een rondetafelgesprek en een afsluitende borrel (een meer gedetailleerd programma volgt)

Tickets: €25 (€15 voor studenten), verkrijgbaar via de RKD webshop.